L Museum Gherdëina lecorda Luis Trenker
n ucajion di 25 ani dala mort

Ai 12 de auril 2015 iel 25 ani che bera Luis Trenker, zitadin de unëur dl chemun de Urtijëi, ie mort a Bulsan tl’età de 97 ani.

Per l 25ejim aniverser dala mort de bera Luis Trenker ie la mostra tl museum unida reurganiseda da nuef: La/I vijitadëures possa se sentì sciche da Trenker a cësa, danter si mubilia y la lecurdanzes dl arpizadëur, dla star dl film, dl scritëur y dl contastories. N possa sentì si carisma canche n l vëij y aud cuntan sun l scherm dla televijion.

Luis Trenker ie nasciù a Urtijëi l ann 1892. Da jëunn àl fat belau na dessëina de vies nueves ti crëps tla Dolomites. Do la viera àl finá de studië y à giaurì cun Clemens Holzmeister n studio de architetura a Bulsan. Mpue per cajo, mpue per talënt y pascion iel da alpinist y architët che l fova ruvà a fé l atëur y reghisser deventan un di gran pioniers dl film da mont tudësch di ani 1920-30. Plu tert iel unit criticà per se avëi lascià ite cun tramedoi rejims fascisć pur de pudëi relalisé si proiec cinematografics, mpede emigré a Hollywood. Scebën che l ova ala fin mo optà per l Reich tudësch àl tl 1940 perdù si lizënza de lëur y ie jit a lauré a Roma. Dal 1959 nchin su per i ani 1970 fej Trenker na segonda cariera pra l medium nuef dla televijion. Te na lingia de trasmiscions per i programs di Paesc Tudësc, dl’Austria y dla Svizera contel de si lecorc d’infanzia y de si crëps, de si esperienzes da saudé tla front dla Dolomites y dantaldut de si ntraunides y aventures pra l film. Chësta trascmiscions à purtà pro dassënn al svilup dl turism tl Südtirol, fajan cunëscer i crëps dla Dolomites cun si belëzes naturalitiches y tradizions cultureles a n gran publich delà dal Prëner. L ie nce n pert si merit sce la Copa dl Mond de schi alpin ie tl 1970 unida cunzeduda a Gherdëina. Tl medem tëmp ie Luis Trenker nce stat un di prims a se mpenië publicamënter per la scunanza de nosc ambiënt.

Bera Luis à abù n liam sot y strënt cun Gherdëina y si ncësa. L Museum a Urtijëi cunservea dal 1990 incà na gran cumpëida de si cosses persuneles y dal 2004 nce l „Archif Luis Trenker“ cun na lingia de ducumënc y fotografies, si scrivania y bibliotech privata, si mëisa da taië y dut i autri njins che ël ova abù dala man a filmé o s’arpizé.
La mostra permanënta dedicheda a Luis Trenker vën per l aniverser dla mort njinieda ca da nuef. Na instalazion audio y televisiva fajerà reviver l tëmp dla prima televijions ruvedes ite tla cëses y stues, y la faszinazion dl publich per la cuntìes de Luis Trenker.
La mostra nueva tl Museum Gherdëina vën inaugureda n dumënia, ai 17 de mei 2015 cun n Di de porta davierta y n program interatif ntëur al tema dl alpinisms y dl fim adatá en speziel per i jëuni y per la families. Vijites menedes ala mostra nueva unirà pitedes tres dut l d’instà uni vendërdi domesdi.
Per l’ucajion dla mostra nueva uniral nce dat ora n cudejel per lecurdé l “multitalënt” Luis Trenker al publich de aldidancuei.

Dal prim de juni inant saral oradechël da udëi sun la vedla trassa dla ferata a Urtijëi la mostra de fotografies alalergia “Luis Trenker backstage”. N culaburazion cun la Lia dl turism de Urtijëi presentea l Museum Gherdëina sun gran tofles na selezion de 50 fotografies tl blanch y fosch di ani danter l 1920 y l 1930 ora dl “Archif Luis Trenker”, che sarà en gran pert da udëi per l prim iede.

Ai 2 de lugio da sëira uniral mustrà sun plaza Stetteneck l film de Luis Trenker dl 1931 “Berge in Flammen” y l dì do, ai 3 de lugio, puderan audì tl Museum Gherdëina na cunferënza dl prufessëur american Kamaal Haque sun la relazion danter l “Bergfilm”, l film da mont, y l film de viera cun stories vivudes da Trenker y d’autri saudeies sun tramedoi pertes dla front. Per i jëuni uniral pità n workshop sun la stories de saudeies tla realtà storica y tl film. (Chësta manifestazion fej nce pert dl proiet “Gherdëina y la Gran Viera” dl Sevisc de Furmazion Gherdëina).

Ai 2 de utober 2015 aran mo n ultim iede l’ucajion de unì tl Museum Gherdëina per na cunferënza che stlujerà ju la lingia dla iniziatives dedichedes a Luis Trenker per i 25 ani dala mort:
la sëira cun la referënta Dr. Ingrid Runggaldier, esperta de storia dl alpinism y film, sarà dedicheda ala reprejentazion dl’ëila ti prim films da mont da Ernst Lubitsch a Luis Trenker.


Download COMUNICAT STAMPA

Info:
Museum Gherdëina
3904 Urtijëi, Cësa di Ladins, Str. Rezia 83
Tel +39 0471 797554
info@museumgherdeina.it
www.museumgherdëina.it