Program de curnisc ala mostra "MEJES de Gherdëina. La memoria de na cuntreda - Bauernhöfe in Gröden. Das Gedächtnis einer Landschaft - Masi della Val Gardena. La memoria di un paesaggio"
Juebia, 24 de utober 2019, dala 20:00, Cësa de Cultura Urtijëi, Sala mostra MEJES
La persona se à svilupà ani tla forma da ncuei dan 200.000 tl’Africa y ie cumparida per l prim iede tl’Europa dan 40.000 ani. Ma bele giut dant, dan 300.000 ani, se nuzova l antenat dl UEM de Neanderthal – l Homo Heidelbergensis – intensivamënter dl lën, coche la lanzes de Schöningen desmostra. Y da ntlëuta udons coche l ie unì fat uni sort de massaria, ermes, njins, mesuns de trasport, cëses, mubilia, cuntenidëures y truep deplù de lën. L leniam fova te nosc raions nchin dan nia da giut l sëul furnidëur d’energia da pudei traspurté, zënza lënia ne fossel nia stat puscibl mené mineres, zënza leniam ne ëssen nia pudù perdujer mitel y nce la massaria da paur fova n generel de lën y dal lën univel nce fat l prim “material arifiziel“ cunesciù – la reja de scorza de bedoi – y chël bele dan plu che 200.000 ani. L lën univa adurvà per l’iluminazion y dal lën univel nchinamei fat cordes.
L referat cëla de mëter a lum la richëza dl material lën y si pusciblteies de adurvanza meifinedes ti ultimi cëntmilesc ani. L vën fat na sëuraududa dala lanza plu vedla ala mineres preistoriches de Hallstatt cun si frabica de lën sota scunanza plu vedla dl’Austria y ala „Wiener Ringstraße“.
L lën ie nchina ncuei l material plu mpurtant tla storia dla umanità y l nes à menà ulache son. Y tl lën iel mo n gran potenzial per l daunì.
Dadedò pon ti cialé a ogec particuleres dla cultura da paur ora dla culezion dl Museum Gherdëina.
REFERAT cun Dr. Hans Reschreiter
Juebia, 24 de utober 2019, dala 20:00, Cësa de Cultura Urtijëi, Sala mostra MEJES
Rohstoff Holz und seine Nutzung durch die Jahrtausende – L material naturel lën y si nuzeda ti seculi
Sun si streda longia nchin ncuei se à la persona nuzà de truep materiai ora de si ntëurvia – dal lën ala peves, dai nierfs ai corni, dala cëira y l sas ai osc y minerei. Ma degun de chisc materiai naturei ne à acumpanià la persona tan fedelmënter coche l lën.La persona se à svilupà ani tla forma da ncuei dan 200.000 tl’Africa y ie cumparida per l prim iede tl’Europa dan 40.000 ani. Ma bele giut dant, dan 300.000 ani, se nuzova l antenat dl UEM de Neanderthal – l Homo Heidelbergensis – intensivamënter dl lën, coche la lanzes de Schöningen desmostra. Y da ntlëuta udons coche l ie unì fat uni sort de massaria, ermes, njins, mesuns de trasport, cëses, mubilia, cuntenidëures y truep deplù de lën. L leniam fova te nosc raions nchin dan nia da giut l sëul furnidëur d’energia da pudei traspurté, zënza lënia ne fossel nia stat puscibl mené mineres, zënza leniam ne ëssen nia pudù perdujer mitel y nce la massaria da paur fova n generel de lën y dal lën univel nce fat l prim “material arifiziel“ cunesciù – la reja de scorza de bedoi – y chël bele dan plu che 200.000 ani. L lën univa adurvà per l’iluminazion y dal lën univel nchinamei fat cordes.
L referat cëla de mëter a lum la richëza dl material lën y si pusciblteies de adurvanza meifinedes ti ultimi cëntmilesc ani. L vën fat na sëuraududa dala lanza plu vedla ala mineres preistoriches de Hallstatt cun si frabica de lën sota scunanza plu vedla dl’Austria y ala „Wiener Ringstraße“.
L lën ie nchina ncuei l material plu mpurtant tla storia dla umanità y l nes à menà ulache son. Y tl lën iel mo n gran potenzial per l daunì.
Dadedò pon ti cialé a ogec particuleres dla cultura da paur ora dla culezion dl Museum Gherdëina.